1629
Het beleg van 's-Hertogenbosch:
de moerasdraak overwonnen
Het
jaar 1629 bracht een belangrijke ommekeer in de geschiedenis van
's-Hertogenbosch. 'Stedendwinger' Frederik Hendrik veroverde de stad op
de katholieke
Spanjaarden.
Op deze pagina een schets van de
partijen, de linies,
het verloop en de afloop.
Frederik Hendrik is opperbevelhebber in het Staatse leger.
Frederik Hendrik is een zoon van Willem de Zwijger en een halfbroer van Maurits. Hij leeft van 1584 tot 1647.
's-Hertogenbosch behoort tot het katholieke hertogdom Brabant.
Militair gouverneur van 's-Hertogenbosch vanaf 1598 tot de capitulatie in 1629 is Anthonie Schets, heer van Grobbendonck.
De stad ligt precies op de grens tussen de Zuidelijke Nederlanden, die onder Spaans bestuur vallen, en de Staatse Republiek der Nederlanden.
Legerkampen
's-Hertogenbosch ligt in een moerassig gebied. Bij wijze van verdediging zet de stad de omgeving meermalen onder water. Vandaar de bijnaam 'de onoverwinnelijke Moerasdraak’.
Anthonie Schets, heer van Grobbendonck
Vijf onderbevelhebbers richten ieder een eigen legerkamp in rond de stad: in Orthen, Engelen, Pettelaar, Deuteren en Hintham.
Frederik Hendrik heeft zijn kamp in Vught en gaat wonen op Maurick.
In opdracht van de Staatsen en gewapend met de kennis van Leeghwater bouwen boeren in 1629 twee linies rond 's-Hertogenbosch.
De buitenste linie sluit de stad in en bestaat uit een borstwering met een buitengracht. De linie heeft een omtrek van 50 km in een straal van 3 km rond de stad. Doel: de Aa en Dommel afdammen.
‘t Vaantje op Haanwijk ligt langs die linie. Bij dit landgoed zijn sporen van de linie zichtbaar!
De binnenste linie verbindt de legerkampen met elkaar. De linie loopt o.m. dwars over het landgoed de Pettelaar van Maurick naar het kamp bij de schans. Sporen van deze linie zijn nog duidelijk te zien als Koestraat voorbij de Patersberg naar Out Herlaer!
Frederik Hendrik en Ernst Casimir bij de belegerde stad. Olieverf op paneel van Pauwels van Hillegaert (1595/96-1640).
's-Hertogenbosch ligt bij het beleg in 1629 in het gebied binnen de binnenste linie. Bij Engelen worden rosmolens gebouwd. Dit zijn door paarden aangedreven molens die het gebied verolgens droog pompen.
Naderingsloopgraven naar de stad toe worden aangelegd. De Staatsen veroveren Fort Anthonie en naderen de stadsmuur bij Bastion Vught. Een mijn ontploft. Er ontstaat een groot gat in de muur. Een wapenstilstand volgt.
De gevolgen
Op 14 september 1629 capituleert ‘s-Hertogenbosch. Dit gebeurt na bijna vijf maanden belegering en 28.000 bommen en kanonskogels op de stad ....
Vanaf dat moment wordt de voormalige Moerasdraak bestuurd vanuit Den Haag. Mannelijke religieuzen moeten de stad verlaten. De katholieke godsdienst mag niet meer in het openbaar worden beoefend.
De Vughterpoort (omcirkeld) werd ernstig beschadigd, later volgde herbouw.