Landgoed de Wamberg ligt bij Rosmalen en Berlicum, binnen de gemeentegrenzen van Sint-Michielsgestel. De Wamberg is gedeeltelijk openbaar toegankelijk. In 1996 zijn twee wandelroutes aangelegd met respectievelijk rode en gele paaltjes, en wij komen er van tijd tot tijd. Hier een schets van landschap, flora (planten) en fauna (dieren). Elders op deze website lees je meer over de historie van de Wamberg.

Landschap

De Wamberg ligt ingeklemd tussen het dal van de Grote Wetering en dat van de Aa. Het woord ‘wam’ zou zijn afgeleid van ‘wamen’ ofwel modder doen opwellen. Men had er vaak last van hoog water. Ook nu nog staan sommige graslanden geregeld blank. Het landgoed wordt doorsneden door de Wambergse Beek en de Loopgraaf.

De van oorsprong woeste gronden werden ontgonnen om de nabijgelegen stad ‘s-Hertogenbosch van voedsel te kunnen voorzien. Zo ontstond een agrarisch landschap met akkers, weilanden en pachtboerderijen. Dijkjes moesten het water weren. Op de terreingrenzen groeide hakhout en langs de zandpaden verrezen eiken.

Mr. Frans van Rijckevorssel liet een landschapsplan maken. Het werd vanaf 1890 in fasen uitgevoerd.
Een opknapbeurt van siertuin en grachten hoorden tot dit plan. De hoger gelegen Cloershorst liet Van Rijckevorssel veranderen in een gecultiveerd parklandschap. We zien nog de lanen, waterpartijen (voormalige turfstekerrijen!), vergezichten en exotische bomen. De bossen werden beplant met dennensoorten, eiken- en beukenbomen en struiken.

Het Sint Janslaantje gaf vanuit het kasteel uitzicht op de Sint Jan en is al herkenbaar op kaarten uit 1400. Over het Sint Janslaantje werden goederen naar de stad vervoerd. Het is de onverharde laan schuin tegenover de tuinmanswoning, aan de andere zijde van de Berlicumseweg.

Flora

De Wamberg betekent: bomen! Ontdek de eiken op de oprijlaan en de berken langs de vijver met hun heksenbezems. Op de Wamberg vindt sinds 1999 geregeld houtkap plaats. Dit gebeurt kennelijk in het kader van een inhaalslag m.b.t. het onderhoud als landgoedbos.

De beplanting verraadt de geschiedenis van de Wamberg. We ontdekken oude bomen uit verre streken. Ze zijn wellicht ontsproten uit zaden die de toenmalige eigenaar Van Lanschot verkreeg via zijn handelsconnecties. Daarnaast staan weer inheemse struiken, zoals braam en vlier.

De rododendron is weer echt een landgoedstruik. Men kon mooie sier maken met de bloemen. En het altijd groene karakter van deze ‘buitenlander’ was praktisch bij de jacht.

De Wamberg betekent ook: stinzenplanten! Dit zijn meestal voorjaarsbloeiers, bolletjes die gaan bloeien voordat de bomen in blad zijn. In maart en april kunnen we genieten van speenkruid, bosanemonen en narcissen, onder meer langs de oprijlaan.

Fauna

Let eens op de vele spechtengaten in de bomen op het landgoed. Deze worden niet alleen gebruikt door de spechten zelf. Een ander vogeltje, de boomklever, kraakt vaak een leegstaand spechtenhol. Hij maakt dan wel met modder het toegangsgat kleiner, zodat rovers niet kunnen inbreken!

Vleermuizen jagen in de schemering boven de vijver naar prooi. Eenden en andere watervogels strijken neer op het water.

Op de Wamberg is het altijd genieten, vooral buiten de weekenden en vakanties. Want dan zijn er niet zoveel wandelaars en gaat de natuur haar eigen gang.