De slag van Lekkerbeetje
Februari
1600: de slag van Lekkerbeetje. Laatstgenoemde was
één van de vechtjassen tijdens dit beroemde laatste
westeuropese riddergevecht. De Vughtse Heide was het
strijdtoneel. De gebeurtenis heeft veel kunstenaars
geïnspireerd.
Op deze pagina een schets van de partijen, het verloop en de afloop.
| "Vlack in mijn oogh" seyde Leckerbeetjen |
Partijen in het gevecht zijn:
- Pierre de Breauté, een Frans edelman in dienst van de Staten generaal (Holland), slechts 19 jaar jong en zeer eerzuchtig;
- Gerard Abrahams van Houwelingen, alias Lekkerbeetje, een
ongeveer 40-jarige Bosschenaar iin dienst van de Bossche bevelhebber
Anthonie Schets van Grobbendonck (en dus van Spanje).
Zijn opmerkelijke bijnaam komt van het middelnederlandse 'leckerbeetkijn', hetgeen smeerlap of gemene kerel betekent.
Hij woonde aan de Hooge Steenweg 5-7.
Om twaalf uur in de middag verlaten de Bosschenaren de stad via de Vughterpoort, die ter hoogte lag van het huidige 'Heetmanplein'.
Zij rijden naar de afgesproken plaats op de Vughtse Heide, gelegen tussen de Vughtse molen en de Bossche stadsgalg.
Waarschijnlijk komt die plek overeen met die van de huidige fusilladeplaats nabij het tweede lunet.
Op het schilderij zijn 21 strijdenden aan beide kanten te zien.
Twee trompetters staan links op de heuvel. Daarachter staat het volk. In de verte doemt de toren op van de Sint Jan in 's-Hertogenbosch. Op de voorgrond linksonder ligt hij dan, Lekkerbeetje, dodelijk gewond ...
De trompetters blazen om één uur 's middags, onder grote belangstelling(!), het sein tot de aanval.
Het resultaat van het korte, maar hevige gevecht is verschrikkelijk.
Lekkerbeetje vindt al snel de dood, maar toch winnen de Bosschenaren het gevecht. De Breauté moet zich zwaargewond overgeven. Uiteindelijk vallen er zestien doden. Vijf Fransen vluchten. Van de paarden blijven er dertig op het slagveld.
De overlevende Staatsen, onder wie De Breauté, worden alsnog omgebracht. Lekkerbeetje krijgt een heldenbegrafenis. Zijn lichaam wordt bijgezet in de kerk van de Predikheren, gelegen in de omgeving van de huidige Predikheerenpoort. Toch vreemd te beseffen dat de voetstappen van Lekkerbeetje geplaveid liggen over de straten van historisch 's-Hertogenbosch...
Bijna dertig jaar na de slag halen de Staatsen overigens alsnog hun gram wanneer Frederik Hendrik 's-Hertogenbosch verovert. Het is dan 1629.
Waerachtige historie ende verhael van den slagh van Leckerbeetjen teghens den heere van Breauté.
Auteur: Coen Free, uitgave Adr. Heinen ISBN 90-70706-08-3
Dit standbeeld uit 2000 herinnert aan de gebeurtenis. Het kunstwerk staat op de hoek van de Loonsebaan en de Breautélaan te Vught. De kunstenaars zijn de heer en mevrouw Bremers uit Helvoirt.
De slag van Lekkerbeetje
Uitgegeven tgv de tentoonstelling in Vughts Historisch Museum 2000.
Auteur: M. van der Heijden